Hợp đồng thương mại là gì, có điểm gì khác biệt so với hợp đồng dân sự?
Hợp đồng thương mại là một trong những hình thức hợp đồng được sử dụng phổ biến nhất hiện nay, đặc biệt trong lĩnh vực kinh doanh. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa hiểu rõ về bản chất và thường nhầm lẫn hợp đồng thương mại với hợp đồng dân sự. Vậy hợp đồng thương mại là gì và có những đặc điểm nào khác biệt so với hợp đồng dân sự?
1. Hợp đồng thương mại là gì?
Khái niệm hợp đồng thương mại.
Pháp luật hiện hành không đưa ra khái niệm cụ thể về hợp đồng thương mại. Tuy nhiên, có thể định nghĩa hợp đồng thương mại thông qua khái niệm thương mại tại Khoản 1, Điều 3, Luật Thương mại năm 2005:
“1. Hoạt động thương mại là hoạt động nhằm mục đích sinh lợi, bao gồm mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ, đầu tư, xúc tiến thương mại và các hoạt động nhằm mục đích sinh lợi khác.”
Có thể hiểu hợp đồng thương mại là sự thỏa thuận giữa các bên về quá trình thực hiện hoạt động thương mại nhằm mục đích sinh lời.
Các loại hợp đồng thương mại đang được áp dụng phổ biến hiện nay bao gồm:
- Hợp đồng mua bán hàng hóa: Hợp đồng mua bán hàng hóa trong nước, hợp đồng mua bán hàng hóa quốc tế, hợp đồng mua bán hàng hóa thông qua Sở giao dịch hàng hóa.
- Hợp đồng dịch vụ: Hợp đồng cung ứng dịch vụ có liên quan đến hoạt động mua bán hàng hóa, hợp đồng cung ứng dịch vụ chuyên ngành (ngân hàng, tài chính, bảo hiểm,...).
- Hợp đồng trong các lĩnh vực đầu tư thương mại.
2. Phân biệt hợp đồng thương mại và hợp đồng dân sự
Phân biệt hợp đồng thương mại và hợp đồng dân sự.
Để phân biệt hợp đồng thương mại và hợp đồng dân sự, bạn có thể căn cứ theo các tiêu chí sau:
a) Khái niệm và căn cứ pháp lý
Hợp đồng thương mại:
- Phát sinh trong hoạt động thương mại, bao gồm các hoạt động nhằm mục đích sinh lời (mua bán hàng hóa, cung ứng dịch vụ, đầu tư, xúc tiến thương mại) và các hoạt động khác do thương nhân thực hiện.
- Được điều chỉnh bởi Luật Thương mại.
Hợp đồng dân sự:
Hợp đồng dân sự là hình thức hợp đồng phát sinh theo các quan hệ dân sự và được điều chỉnh bởi Bộ Luật Dân sự.
b) Mục đích của hợp đồng
Hợp đồng thương mại: Mục đích sinh lời.
Hợp đồng dân sự: Phục vụ cho mục đích tiêu dùng, có thể sinh lời hoặc không.
c) Chủ thể giao kết hợp đồng
Hợp đồng thương mại: Ít nhất một bên tham gia hợp đồng phải là thương nhân (cá nhân, tổ chức có đăng ký kinh doanh).
Hợp đồng dân sự: Chủ thể là cá nhân, tổ chức, có thể là thương nhân hoặc không phải là thương nhân.
d) Hình thức giao kết hợp đồng
Hợp đồng thương mại: Thường phải giao kết bằng văn bản để đảm bảo giá trị pháp lý, một số ít trường hợp được giao kết bằng lời nói, hành vi.
Hợp đồng dân sự: Thường được giao kết bằng miệng, thông qua sự tín nhiệm, giao dịch đơn giản. Tuy nhiên, cũng có một số trường hợp buộc giao kết bằng văn bản (ví dụ hợp đồng mua bán nhà đất).
e) Nội dung hợp đồng
Hợp đồng thương mại: Ngoài các điều khoản cơ bản, hợp đồng thương mại bắt buộc phải có một số điều khoản quy định về hàng hóa, bảo hiểm,...
Hợp đồng dân sự: Gồm các điều khoản như đối tượng hợp đồng, số lượng, chất lượng, hình thức thanh toán, giá,...
g) Cơ quan giải quyết tranh chấp
Hợp đồng thương mại: Tùy theo sự lựa chọn của các bên (tòa án hoặc trọng tài thương mại).
Hợp đồng dân sự: Tòa án.
h) Phạt vi phạm và bồi thường thiệt hại
Hợp đồng thương mại:
- Mức phạt vi phạm tùy theo sự thỏa thuận của các bên nhưng không được quá 8% giá trị phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm trừ hợp đồng dịch vụ giám định.
- Việc bồi thường thiệt hại căn cứ theo Điều 302, Luật Thương mại năm 2005.
Hợp đồng dân sự:
- Mức phạt vi phạm hợp đồng tùy theo sự thỏa thuận của các bên và không giới hạn về mức phạt tối đa.
- Việc bồi thường thiệt hại căn cứ theo Điều 418, Bộ Luật Dân sự năm 2015.
3. Mẫu hợp đồng thương mại mới nhất
Vì hợp đồng thương mại có nhiều loại nên mẫu hợp đồng thương mại không có biểu mẫu cố định. Một số mẫu hợp đồng thương mại doanh nghiệp có thể tham khảo như sau:
Hợp đồng dịch vụ thương mại:
Hợp đồng mua bán hàng hóa:
Thông thường, một hợp đồng thương mại sẽ gồm các nội dung, điều khoản chính gồm:
- Điều khoản thông tin hợp đồng: Loại hợp đồng, căn cứ hợp đồng.
- Điều khoản thông tin các bên.
- Điều khoản đối tượng của hợp đồng.
- Điều khoản thông tin giao dịch: mặt hàng hóa, dịch vụ cung cấp, giá cả, số lượng,...
- Điều khoản thanh toán: Hình thức, thời gian thanh toán.
- Điều khoản về quyền và nghĩa vụ của các bên.
- Điều khoản về tranh chấp, phạt vi phạm hợp đồng, bồi thường hợp đồng.
- Điều khoản khác.
Trên đây Thaisonsoft cung cấp khái niệm hợp đồng thương mại - Hình thức hợp đồng được áp dụng phổ biến nhất hiện nay. Khái niệm hợp đồng thương mại được gắn với mục đích sinh lời và có nhiều điểm hoàn toàn khác biệt so với hợp đồng dân sự nên khi áp dụng bạn cần lưu ý một số tiêu chí để phân biệt và ký kết hợp đồng đảm bảo tuân thủ quy định tại Luật Thương mại.
Các tin tức liên quan:
Ngày 21/4/2025, Công ty Phát triển Công nghệ Thái Sơn đã ký kết hợp tác với Chi cục Thuế Khu vực II thành phố Hồ Chí Minh hỗ trợ doanh nghiệp, hộ kinh doanh triển khai hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền theo đúng quy định tại Nghị định số 70/2025/NĐ-CP.
Đồng hành và hỗ trợ hộ kinh doanh kịp thời triển khai hóa đơn điện tử từ máy tính tiền theo đúng quy định tại Nghị định 70/2025/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 01/6/2025), Công ty Phát triển Công nghệ Thái Sơn (ThaisonSoft) triển khai chương trình ưu đãi đặc biệt chỉ trong Quý II/2025: Tặng 50 số hóa đơn điện tử khi hộ kinh doanh ký hợp đồng sử dụng phần mềm E-invoice.
Từ ngày 1/1/2025, Nghị định số 02/2025/NĐ-CP đã sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 146/2018/NĐ-CP, quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành Luật Bảo hiểm y tế
Kính gửi Quý khách hàng, Quý đối tác! Công ty Phát triển Công nghệ Thái Sơn trân trọng thông báo đến Quý khách hàng, đối tác về lịch nghỉ lễ Giỗ Tổ Hùng Vương 2025 như sau
Hiện nay, người tham gia bảo hiểm xã hội đã có thể cập nhật căn cước công dân trên vssid tại nhà mà không cần ra cơ quan bảo hiểm xã hội để làm thủ tục thay đổi thông tin căn cước.
Hậu quả pháp lý của đình chỉ hợp đồng như thế nào? Đình chỉ hợp đồng hay hủy bỏ hợp đồng là một trong những chế tài nghiêm khắc được áp dụng đối với những vấn đề vi phạm của hợp đồng. Khi giao kết hợp đồng, nắm được các chế tài này cũng là điều quan trọng để đảm bảo quyền lợi.
Người lao động ký hợp đồng lao động với người sử dụng lao động được tham gia đóng BHXH bắt buộc. Tuy nhiên nếu hợp đồng lao động có thời hạn dưới 1 tháng thì không được đóng.
Quy trình quản lý hợp đồng như thế nào hiệu quả, tối ưu, tiết kiệm thời gian và chi phí? Đây là vấn đề hầu hết các doanh nghiệp quan tâm, quản lý hợp đồng tối ưu sẽ giúp doanh nghiệp dễ dàng tra cứu thông tin hợp đồng.
Giải quyết tranh chấp lao động là vấn đề ngày càng phổ biến trong những năm gần đây. Liên quan trực tiếp đến tiền lương, thu nhập và hợp đồng lao động, cả người lao động và người sử dụng lao động đều cần nắm được các quy định pháp luật để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, góp phần ổn định của quan hệ lao động.
Ngày 01/11/2024, Chính phủ đã ban hành Nghị định 143/2024/NĐ-CP quy định về bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện với nhóm người làm việc không theo hợp đồng lao động.
Trong không khí rộn ràng của mùa xuân mới, Công ty Phát triển Công nghệ Thái Sơn xin gửi lời cảm ơn chân thành và lời chúc tốt đẹp nhất tới Quý khách hàng, Quý đối tác một năm mới: Sức khỏe - Thành công - May mắn - Thịnh vượng.
Công ty Phát triển Công nghệ Thái Sơn xin chân thành cảm ơn Quý khách hàng và Quý đối tác đã đồng hành cùng chúng tôi trong suốt thời gian qua. Chúc Quý khách hàng, Quý đối tác một năm mới hạnh phúc, an lành và thành công rực rỡ!